Serie artikelen over Echtscheiding in een Frans-Nederlandse situatie - bijgewerkt

Voorwoord
Het betreft hier een door Mr. Anna Gerlach geschreven serie artikelen over echtscheidingsrecht. Vanaf 2024 worden deze artikelen jaarlijks herzien door Mr Olivia Enkelaar, coördinator Juridische aangelegenheden in het bestuur van de FANF.

Inleiding
Als u besluit een verzoek tot echtscheiding te doen komt er veel op u af, terwijl het vaak ook een heel emotioneel moment is. De echtscheiding zal in de meeste gevallen financiële consequenties voor u hebben en een internationale situatie is een complicerende factor. We spreken van een internationale of grensoverschrijdende echtscheiding wanneer de echtelieden een verschillende nationaliteit hebben of in het buitenland wonen (dat wil zeggen, een land waarvan ze niet de nationaliteit hebben).

In dit geval moet vastgesteld worden welke verschillende rechtbanken bevoegd zijn en welk nationaal recht wordt toegepast. 

De juridische regels zijn eenduidig wanneer het gaat om de bevoegde (nationale) rechter en het toepasselijke nationale recht met betrekking tot de echtscheiding zelf (de Brussel II bis Verordening maar ook de Verordening EU 1259/2010 voor het toepasselijke recht).

De situatie is gecompliceerder voor wat betreft de zogenaamde nevenvoorzieningen zoals de gezags- en omgangsregeling voor de kinderen, de alimentatieverplichtingen, huwelijksvermogensaspecten en pensioenen. Per onderwerp bestaan dan specifieke regels.
Daarom adviseren we dat als het echtpaar kinderen heeft en een te verdelen vermogen (zoals een huis), in een vroeg stadium contact wordt opgenomen met ter zake kundige adviseurs, meestal advocaten en/of notarissen gespecialiseerd in internationale echtscheidingen.

Ook als u niet wilt scheiden maar wel meer zekerheid en duidelijkheid wilt hebben over uw situatie is het verstandig hierover na te denken en juridisch advies in te winnen.
De materie is complex en diverse vragen kunnen op u afkomen al naar gelang uw situatie.

We behandelen hier de situaties waarbij de echtelieden als verschillende nationaliteit de Nederlandse of de Franse nationaliteit hebben of op het moment van scheiden in Frankrijk of Nederland wonen zonder de nationaliteit van dat land te bezitten.

De vragen die dan gesteld kunnen worden zijn:

  • Welke rechtbank is bevoegd en waar kan ik mijn verzoek doen? 
  • Welk recht zal toegepast worden en kan ik zelf een keuze maken? 
  • Wordt de beslissing van een Franse rechter in Nederland erkend en omgekeerd?
  • Hoe om te gaan met de zogenaamde ‘nevenvoorzieningen’ (alimentatie, huwelijksvermogensstelsel, toewijzing kinderen, pensioen, …)
  • Is het raadzaam de Franse procedure voor echtscheiding door onderlinge toestemming toe te passen (“Divorce par consentement mutuel”) in geval van een internationale scheiding

In een Nederlands-Franse situatie is Europese regelgeving van toepassing, die bepaalt welke (nationale) rechtbank bevoegd is, welk recht wordt toegepast en regelt ook de erkenning en de uitvoering van de uitspraken op het gebied van huwelijkszaken.

Inhoudsopgave:

Artikel 1: Echtscheiding in een Nederlands-Franse situatie: Welke Rechtbank is bevoegd en welk recht zal worden toegepast met betrekking tot het verzoek tot echtscheiding

Artikel 2: Echtscheiding naar Nederlands en Frans recht (procedure en tenuitvoerlegging), met speciale aandacht voor de “Divorce par consentement mutuel”

Artikel 3: Nevenvoorzieningen van de echtscheiding naar Frans en Nederlands recht (alimentatie en huwelijksvermogensstelsel)

Het Bestuur van de FANF
Rubriek Juridisch Fiscaal
Augustus 2024

De inhoud van deze artikelreeks heeft niet de pretentie volledig te zijn, maar bevat naar wij hopen bruikbare informatie en kan in geen geval als juridisch advies worden beschouwd. De auteur aanvaardt geen aansprakelijkheid voor enige schade die iemand zou ondervinden door te handelen naar of besluiten te nemen op grond van deze informatie. Wij adviseren dat indien u besluit een verzoek tot echtscheiding in te dienen en er sprake is van een ingewikkelde internationale situatie waarin kinderen en vermogensbelangen een rol spelen, contact op te nemen met een advocaat of notaris met kennis van zaken.